3.1 รูปแบบการฝึกสมาธิ Methods of Meditation Practice 修习禅定的方式

3.1รูปแบบการฝึกสมาธิ

 

3.1.1 การฝึกสมาธิมีอยู่หลายรูปแบบ

      การฝึกสมาธิเป็นการฝึกฝนจิตใจให้สงบสุขนั้น มีอยู่หลายวิธีการด้วยกัน เสมือนแหล่งน้ำในโลก ที่มีหลายแหล่งให้สัตว์โลกได้ดื่มกิน การฝึกใจเพื่อให้เกิดสมาธิจิตนั้นก็มีอยู่หลายวิธีการเช่นกัน เพราะเหตุนี้จึงมีรูปแบบการสอนสมาธิจิตที่หลากหลายเป็นจำนวนมากเพื่อให้สนอง ความต้องการของผู้เรียนที่มีความแตกต่างกันไป เหตุที่เป็นเช่นนี้ก็เพราะมนุษย์แต่ละคนจะหาความเหมือนกันหมดทุกอย่างจริงๆ ได้ยาก
    

 Methods of Meditation Practice
3.1    Variety of Meditation Methodology

Examples of Meditation Methods

Just as there are many water sources around the world from which creatures can drink, there are many sources of meditation methodology from which we can quench our thirst for peace of mind and inner happiness, to suit the individual differences across diverse cultures and traditions.

3. 1 修习禅定的方式
3.1.1修习禅定有多种方式

修习禅定是为了让心能宁静快乐，有多种方法。就如世界的水源一 样，有很多地方，让众人得以饮用。训练让心宁静的方法也有很多。对 此，教导静坐的方法也多种多样，为了能让修习者找到更适合自己的方 法。若要在世界上寻找一模一样的人是很难的事，所以每个修习者的需 求也不一样。

   ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ครูผู้สอนการฝึกสมาธิได้พยายามถ่ายทอดประสบการณ์ตามความรู้ ความสามารถที่ตนเองได้ฝึกฝนมา หรือตามขนบธรรมเนียมประเพณีนิยม และพิธีกรรมต่างๆ ที่ได้รับการสืบทอดกันมาตามความรู้ ความเชื่อของคนรุ่นก่อน บางทีวัฒนธรรมของแต่ละท้องถิ่นก็มีผลต่อรูปแบบของการฝึกสมาธิด้วย เพราะคนแต่ละท้องถิ่นก็มีอัธยาศัยที่แตกต่างกันไป จึงทำให้เกิดครูสอนสมาธิมากมายทั่วโลก แต่ครูสอนสมาธิที่ดีจะมุ่งเน้นสอนสมาธิเพื่อให้ใจเกิดสมาธิ คือทำใจให้ตั้งมั่น มีความสงบสุข เบากาย สบายใจ อันเป็นผลให้เกิดสมาธิในขั้นพื้นฐาน และเป็นรากฐานในการรองรับการฝึกสมาธิขั้นสูงต่อไปได้¹⁾

Since ancient times meditation masters have passed meditation experience down to their students subject to the limitations of their cultures and beliefs. The different dispositions of people at different periods of history and in different world cultures have left us with a variety of meditation methods in the present day. Although there are many different masters of meditation around the world, reputable ones emphasize relaxation of body and peace of mind as the basis to the methodology for meditation and as a foundation for more advanced meditation practice.1

自从过去到现在，教导禅定的老师很努力的把自己的经验传授给弟 子。先辈们把优良传统、风俗文化、信仰和各种仪式活动一代代的传承 下来。有时不同的地区风俗文化也会对禅修的方法有所影响。因为每个 地方的习性有所不同，所以在全世界才有很多教导禅定的老师。无论怎 么样，老师的目的都是为了让修习者的心清净、喜悦、安宁、舒适。这 是修习禅定最基本的效果，也是到达最高境界的必经之 路。

3.1.2 ตัวอย่างการฝึกสมาธิแบบต่างๆ

(1) สมาธินอกพระพุทธศาสนา
โยคะ โยคะ²⁾ คือ กลุ่มการฝึกสมาธิที่มีมานานก่อนพุทธกาล โดยใช้วิธีการ บริหารร่างกาย ซึ่งมีหลักการคือ “ สุขภาพทางกายเป็นรากฐานของสุขภาพทางจิต” ดังนั้นในกลุ่มคนที่ฝึกโยคะจะมีการออกกำลังกายและส่งใจไปตามส่วนต่างๆ ของร่างกายให้เกิดความผ่อนคลาย และยังเน้นเรื่องของการกำหนดลมหายใจ หรือปราณ ซึ่งเชื่อว่า มีความสัมพันธ์กับจิตอย่างแนบแน่น


3.1.1    Non-Buddhist Meditation Methods

■    Yoga: This refers to a group of meditation practices that date back to a time before the Lord Buddha. The main aim of yoga is “physical health based on mental health”.

Therefore, Yoga practice contains physical exercise where the practitioner concentrates on different points of the body, the breath and the vital breath [praa.na] (in order to bring about relaxation) which in turn helps to relax the mind.2

3.1.2各种修习禅定的方式例子 (1)佛法之外的静坐

1.1瑜伽

瑜伽2是早期于佛陀时代一种古老修习禅定的方法，通 过修炼身体的方法，主要的准则是“身体的健康就是心灵 健康的基础”。因此，那些修习瑜伽的人运动身体来调控 呼吸，安放心在身体的各个部位，使全身都放松，这样可以控制心智和 情感，特别强调身体和呼吸，以及相信这些与人的精神心灵有着紧密的 关系。
สมาธิแบบ TM
TM ย่อจาก Transcendental Meditation ที่ถูกนำไปเผยแผ่โดยมหาฤๅษี วิธีการของ TM คือ การท่อง “ มนตรา” (Muntra) ซึ่งจะท่องซ้ำ ๆ ในใจ ให้เกิดความผ่อนคลาย³⁾
การฝึกสมาธิตามแบบทิเบต นั้นเป็นวิธีการปฏิบัติแนวหนึ่งที่นอกจากต้องการจิตใจที่บริสุทธิ์แล้วยัง ต้องการอำนาจจิตด้วยรูปแบบการฝึกจึงมุ่งเพ่งความคิดให้แน่วแน่ลงไปในสิ่ง เดียว หากสามารถรวมพลังจิตทำนองเดียวกับการรวมแสงอาทิตย์จะทำให้ได้พลัง จิตอย่างมหาศาล⁴⁾   

 ■    TM: Transcendental Meditation (TM) was inaugurated in 1957 by Maharishi Mahesh Yogi. To practice TM, practitioners silently repeat to themselves a secret, personal “mantra” until they attain relaxation3 This is the way to still their mind. Each person’s mantra is known only to themselves and their teacher.
1.    2 超觉静坐

超觉静坐（TM)来自英文Transcendental Meditation，由大隐士将 其传扬，超觉静坐的方法是默念咒语，在心中重复的默念，把身心放轻松3，这也算是让心宁静的方便法。但是默念的咒语没有公开，这都是由 导师规定的。
(2)佛教中的禅定

在佛教中修习禅定可分为三大类，即是藏传佛教的禅定、北传佛教 的禅定和南传佛教中的膨胀式禅定或数息观等等。
การปฏิบัติสมาธิแบบนี้จะต้องหลอมรวมร่างกาย ความคิด และประสาทสัมผัสเข้าด้วยกัน ด้วยดวงจิตที่มีสติควบคุมจดจ่อ เป็นอารมณ์เดียว และจะต้องดำเนินการตามขั้นตอนให้ครบถ้วนจึงจะบังเกิดผลขึ้นมาได้ในเวลาอัน ควร การปฏิบัติทุกขั้นตอนจะต้องไม่รีบร้อน ให้ทำแบบช้า ๆ เพื่อให้ทั้งร่างกาย ความคิด และประสาทสัมผัส สามารถผสมผสานเข้าสู่กระบวนการได้อย่างถูกต้อง ผลที่เกิดขึ้นจะได้ไม่ขาดตกบกพร่อง⁵⁾ ซึ่งขั้นตอนการฝึกสมาธิแบบนี้จะมีลำดับในการปฏิบัติคือ
1. การพักผ่อน
2. การกำหนดลมหายใจ
3. การฝึกความสงบ
4. การภาวนา
5. การเพ่งกสิณ
กล่าวโดยทั่วไปได้ว่า การฝึกสมาธิแบบทิเบตเป็นการฝึกโดยเริ่มต้นจากความผ่อนคลายทั้งร่างกายและจิต ใจ แล้วค่อยฝึกลมหายใจให้ยาวและลึก พร้อมกับคำภาวนาเมื่อใจสงบดีแล้วก็มาฝึกเพ่งกสิณกันต่อ ซึ่งกสิณที่ชาวทิเบตนิยมทำกันมากก็คือ กสิณแสงสว่าง และการเพ่งลูกแก้ว โดยมุ่งให้เกิดอำนาจทางจิตมีตาทิพย์ เป็นต้น
 3.1.2    Buddhist Meditation Methods

In Buddhism, there are three main schools, each with their own methodology for meditation: the Vajrayaana denomination (including the Tibetan meditation practices), the Mahaayaana denomination (including Zen meditation) and meditation in the Theravaada denomination (including mindfulness of breathing).
1. Vajrayaana Methods: This method of meditation practice aims not only to purify the mind but also to attain mental powers.

4 By focussing one’s thinking on a single thing, in the same way as focused sunlight can be focused by a magnifying glass, supernormal powers can be produced.5 Tibetan meditation practitioners have to unify their body, thought and sensations by focusing their mind. One has to follow all the requisite steps of the meditation process unhurriedly, until body, thought and sensation become one.6 The meditation practice sequence is as follows:
i.    Rest
ii.    Mindfulness of breathing
iii.    Stilling of the mind
iv.    Repetition of a mantra
v.    Concentration on a visual object

In other words, Tibetan meditation practitioners start with mental and physical relaxation, continue with a slow and deep breathing exercise along with repetition of a mantra. After the practitioners reach mental calmness, then they will concentrate on one single thing. Tibetans often take a bright object such as a crystal ball as their object of meditation, in order to attain mental powers such as supranormal vision.

2.    1藏传佛教中的禅修4

藏传禅定是其中的修行方法之一，除了要让内心清净透澈外，还要 对意志进行控制，要让心想同一事物。如果能保持意志力如聚集阳光一5
 般的话，那么会得到无限的意志力。

这种禅修的方式一定要身体、思想和神经 协调为一体，由正念专注控制着情绪，按顺序 一层层的进入，直到预期的效果。为了让身体、

思想和神经能调整到最佳状况和修行方法准 确，每一个阶段都不能心急。最后得到的效果 才会圆满。6这种修习禅定的方法，有以下的 步骤：
1.休息
2.调节呼吸
3.训练让心宁静
4.默念佛号
5.观十遍

总的来说，藏传的禅定方式是从放松身体和心灵，然后慢慢地深呼 吸，同时还默念佛号，当心宁静下来了，就可以继续修习观十遍了。西 藏的人特别喜欢光遍，因为这能使精神集中于一境，将会产生意志力和 天眼等等。
การฝึกสมาธิในพระพุทธศาสนาแบบมหายาน
สมาธิแบบเซนในปัจจุบัน⁶⁾
      สมาธิแบบเซนในปัจจุบัน เป็นวิธีปฏิบัติที่นิยมในพระพุทธศาสนานิกายเซนในประเทศญี่ปุ่น มีวิธีปฏิบัติที่สำคัญอยู่ 2 สาย สายแรกคือ รินไซเซน (Rinzai Zen) มีปริศนาธรรมเป็นหัวใจของการปฏิบัติ ส่วนสายที่สองคือ โซโตะเซน (Soto Zen) ใช้อีกวิธีหนึ่งที่เรียกว่า ชิคานทาซา เป็นหัวใจของการปฏิบัติ
      รินไซเซนในปัจจุบันใช้โกอานเป็นหัวใจของการปฏิบัติ ซึ่งการปฏิบัตินั้นเมื่อนักศึกษาเข้าไปขอกรรมฐานกับอาจารย์แล้ว อาจารย์ก็จะให้โกอานข้อที่หนึ่งซึ่งก็คือ ให้ภาวนาคำว่า “ มู” จนกว่าจะหาคำตอบได้ พอตอบได้แล้ว อาจารย์ก็จะให้โกอานข้อที่ 2 เราตอบได้ก็ให้ข้อที่ 3 ข้อที่ 4 ข้อที่ 5 ไปเรื่อย ๆ จนกว่าจะหมดโกอานในหนังสือ “ มูมอนคาน” แล้วถือว่าจบหลักสูตร ถือได้ว่ารู้ธรรมะขั้นลึกซึ้ง ซึ่งลักษณะการทำภาวนาแบบนี้ แม้ว่าจะมีความพยายามที่จะหาคำตอบจากการภาวนาก็ตาม การนั่งนั้นเขาก็นั่งนิ่ง หลับตาภาวนา ดูลมหายใจ และในการดูลมหายใจนั้นเขาก็กำกับคำภาวนาด้วย
       นอกจากนี้ยังมีบางสำนัก คือ “ เรียวโคอิน” ที่อาจารย์โคโบริ โรชิ สอนชาวต่างประเทศได้ประยุกต์ให้เข้ากับวัฒนธรรมตะวันตก คือ ขณะที่อาจารย์เซนคนอื่นสอนให้ภาวนาคำว่า “ มู” ท่านโคโบริ ก็สอนให้ชาวตะวันตกภาวนาว่า “ one” ทำภาวนาอย่างนี้จนความรู้สึกนึกคิดเป็นอย่างเดียวกับคำภาวนา

 2.    Mahaayaana Methods: Zen meditation practice represtative of the Mahaayaana methods used in Japan. There are two subdivisions of Zen as follows:

      i. Rinzai Zen: The ko-an is the key to meditation in this school. Meditation practitioners request personalized meditation practice from a master. The master then provides the first ko-an, which is to repeat the mantra “mu” until they are able to get an answer. Then the master will then provide a second, third, fourth, fifth ko-an and so on, until all the ko-ans in the “Mu-mon-karn” text have been covered. The practitioners are then recognized as having completed the meditation course and having attained advanced Dhamma level. During their quest for answers from the meditation practice, practitioners sit for meditation with their eyes closed, observing their breath while repeating their mantra. Some schools, such as, Master Kobori Roshi’s “Reu-ko-in” institute gives the instruction to western meditators. This master has applied Zen meditation teaching to western culture. While other Zen meditation masters teach practitioners to repeat the mantra “mu”, master Kobori Roshi teaches the westerners to repeat the mantra “one” instead, until the practitioners’ thought and their mantra become unified.

2.    2北传佛教修习禅定的方式

现今的禅定7

现今的禅定这种禅定修行法很受日本人的欢迎。有两个重要的修 行方法。第一个就是临済宗（Rinzai Zen)，算是修行重要的佛法问题。 而第二个就是曹洞宗（Soto Zen)，另外个称法为辞勘塔撒，这是修行的

重心。

临済宗（Rinzai Zen)的修行是以欧勘为重心，当有学生去向老师 请求要公案时，老师就从中拿出第一个题目，找到第一个的答案时老师 才会给第二个题目，如果我们能回答，就可以请求要第三、第四和第五 等等，直到把“目满卡”书里所有的问题回答完。这样才认为是把这个 课程学完了。也算是在佛法方面更进一层了。此禅定的特征就是要从心 定中寻找答案，坐下来，闭上眼睛、调整呼吸，在调息时也要进行默念。

除了这些以外，还有一个是由欧博力咯系老师“料括银”教导外国 人的方法，这些很实用于西方国家的风俗文化。在其他导师教导弟子要 默念“目”时，而欧博力咯系老师却教导人念“one”这样做直到意念 和默念语成为一致。

      ส่วนสายที่ 2 คือ โซโตะเซน ใช้วิธีการที่แตกต่างออกไป คือ เขาให้นั่งสมาธินิ่งๆ แต่ไม่หลับตา และไม่ต้องภาวนา ไม่ต้องดูลมหายใจ ไม่ต้องทำอะไรทั้งสิ้น นั่งเฉยๆ แล้วให้รู้สึกตัว เช่น ในขณะที่นั่งนั้นมีเสียงรถผ่านไปก็ให้รู้ ลมพัดมาต้องกายก็ให้รู้ มีอะไรเกิดขึ้นรอบกายก็ให้รู้ ให้นั่งอยู่ในความรับรู้ทุกสิ่งทุกอย่าง มีสติรับรู้ทุกสิ่งทุกอย่าง วิธีการนี้เรียกว่า “ ชิคานทาซา”
       สรุป สมาธิแบบเซนจะมุ่งเน้นความสงบทางใจโดยการนั่งนิ่ง ๆ แล้วนำคำภาวนามาขบคิดจนเกิดความรู้ใหม่ที่เกิดขึ้นมาพร้อมกับความสว่าง สงบ และความยินดี

       ii.    Soto Zen: In this school of Zen, practitioners sit for meditation with their eyes open - with or without a mentra - chanting or observing their breath. Practitioners will be asked to do nothing but to concentrate on their awareness, such as by being aware of the sound of a passing car, aware of the wind touching their body or aware of all their surroundings. The practitioners will sit still with full mindfulness of everything around them. This meditation method is called ‘just sitting’    - shikantaza].

     In conclusion, Zen meditation practice emphasizes peace of mind by sitting still and focusing one’s thought on a mantra until attaining new knowledge together with illumination, peace and joy.
     第二个是曹洞宗（Soto Zen)，与上面的方法完全不同，就是安静的 坐着，但是不闭眼，也不用默念，也不用调整呼吸，什么也不用做。只 是静静的坐着就可以了。自己要知道自己还有正念。例如：有车辆从身 边经过时，自己都知道；微风吹过来也知道。在周边发生的事情都要知 道。要有正念，可以了解所有，这样的方法称之为“辞勘塔撒”。

总的来说，这种方式的静坐主要强调心静止，然后思考佛号来产生 新的知识、明亮、安静和喜悦心。
การฝึกสมาธิในพระพุทธศาสนาแบบเถรวาท
        การฝึกสมาธิในพระพุทธศาสนาแบบเถรวาทนี้มีหลายวิธีการปฏิบัติ และแหล่งที่มีการสอนมักจะเป็นในประเทศศรีลังกา พม่า และไทย เป็นต้น สำหรับในที่นี้ จะมุ่งกล่าวถึงการฝึกสมาธิแบบเถรวาทที่มีการสอนในประเทศไทยเป็นหลัก แต่อย่างไรก็ตาม แม้ในประเทศไทยเอง ก็มีหลากหลายรูปแบบ และมีหลายสำนักปฏิบัติธรรมที่เผยแพร่วิธีการปฏิบัติในปัจจุบัน ทั้งนี้หากพิจารณาถึงความหลากหลายวิธีการและหลากหลายสำนักปฏิบัติธรรมนี้ แสดงให้เห็นว่ามีผู้สนใจศึกษาและปฏิบัติธรรมกันมาก หากแต่ละสำนักรวมทั้งผู้มุ่งที่จะศึกษาและฝึกสมาธิ ได้ลงมือศึกษาและฝึกฝนอย่างจริงจังแล้วย่อมจะเกิดผลดีทั้งแก่ผู้ปฏิบัติและ การสืบต่ออายุพระพุทธศาสนาอีกด้วย ในที่นี้จะยกตัวอย่างวิธีการฝึกสมาธิแบบเถรวาทในประเทศไทยมาพอสังเขป แต่จะกล่าวถึงการฝึกสมาธิเพื่อการเข้าถึงธรรมกายในรายละเอียด ทั้งนี้เพราะผู้จัดทำตำราเรียนได้ศึกษามาโดยตรง ส่วนวิธีการอื่นนั้นหากสนใจในรายละเอียดนักศึกษาสามารถหาโอกาสศึกษาได้ด้วยตนเอง

 3.    Theravaada Methods: There are a wide variety of Theravaada Buddhist meditation practices to be found in Thailand, Myanmar and Srilanka. This chapter deals mainly with those found in Thailand. Those practicing earnestly in any of these techniques will be sure to gain the benefits and be able to extend the time of Buddhism. Meditation methods for attaining Dhammakaya will be described separately in the following section.

2.    3南传佛教修习禅定的方式

南传佛教修习禅定的方式有很多，主要在斯里兰卡、緬甸和泰国等 等国家传扬。但是，在这里所提出的是以泰国教导禅修为例。无论怎样， 在泰国也有很多修习禅定的方式，也有很多弘扬佛法修行的地方。可以 通过多种的方法和各地修行的场所来分析，有很多人来修行并表明了对 其感兴趣。这些地方和每位想学习或已在修行中的人，若他们真正的去 修习禅定，必然会给修行的人带来益处，这样也能良好的把佛教传承下 来。但在这里，单只讲到南传佛教修习禅定的方式，而以泰国教导几种 方法为例子。对于修习证悟法身的方法，由于作者曾直接学习过这方面 的知识，在此将详细的讲解此方法，如果大家对其它修行方法有兴趣的 话，可以自己找更详细的资料来学习和修行。
การฝึกสมาธิแบบอานาปานสติ
       การฝึกสมาธิแบบอานาปานสติ เป็นรูปแบบการฝึกสมาธิที่นิยมฝึกกันมากในพระพุทธศาสนาเถรวาท ในที่นี้จักขอยกเอาการฝึกสมาธิตามแบบสายพระธุดงค์อีสาน โดยมีพระอาจารย์มั่น ภูริทัตตเถระ เป็นครูผู้สอน⁷⁾ ซึ่งท่านใช้คำว่า พุท-โธ เป็นหลักในการภาวนาตามจังหวะลมหายใจเข้า-ออก นอกจากนี้ท่านยังเน้นการเดินจงกรม โดยระยะที่จะเดินประมาณ 5 ถึง 10 เมตร มองทอดสายตาดูไปข้างหน้า ประมาณ 4 ก้าว เพื่อไม่ให้จิตใจวอกแวก กำหนดจิตของเราอยู่ที่ก้าวเดินและคำภาวนา การทำสมาธิแบบอานาปานสติ จะใช้วิธีเอาสติไปอยู่ที่ลมหายใจเข้า-ออก โดยภาวนาพุท-โธ กำกับด้วย

     i.    Mindfulness of Breathing [aanaapaanasati]: This technique is very popular amongst those who practice meditation in Theravaada Buddhism. An example of the method is practiced by the forest monks of the northeastern part of Thailand, in a technique popularized by the master Phra Ajahn Mun Bhuridatto. Practitioners repeat the mantra “Bud-dho” in time with the rhythm of their in and out breathing. This method is combined with walking meditation - walking back and forth along a track five to ten meters long with downcast eyes affixed about four paces in front of one. During meditation the mind is focused on the breath as it goes in and out.

以出入息念的方式禅修

以出入息念的方式禅修，是南传佛教非常流行的一种修行方法。这 里将以一个东北部头陀僧人的修行方法作为例子，其教导的法师就是 Phra Ajahn Mun Bhuridatto。他将会米用普陀（“Bud-dho” 音译）这 个词，作为呼吸节奏的主要引导词。除此之外，他还注重于行禅，就是 行走大约5至10米的距离，然后再往前望大约4步的长度距离，为的是 让心专注于步态和默念上。入出息念的禅修方式，就是一种通过保持正 念专注于呼吸的修行方法，同时还以默念普陀来进行护持。
การฝึกสมาธิแบบพองหนอ-ยุบหนอ
การฝึกสมาธิแบบนี้ เน้นการใช้สติปัฏฐาน 4 ควบคู่กับการบริกรรมพองหนอ-ยุบหนอ เป็นแนวการสอนสมาธิตามแบบประเทศพม่า ซึ่งพระธรรมธีรราชมหามุนี (พระมหาโชดก ญาณสิทธิ) เป็นผู้ไปฝึกปฏิบัติแล้วนำมาเผยแพร่ที่ประเทศไทย และท่านได้จัดสอนที่วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎ์ ท่าพระจันทร์ และต่อมาได้รับความนิยมนำไปปฏิบัติอย่างแพร่หลาย วิธีปฏิบัติ ทั้งมีการให้เดินจงกรม โดยเน้นให้มีสติอยู่ที่ส้นเท้าเป็นหลัก และเมื่อเดินจงกรมครบกำหนดแล้วให้นั่งสมาธิ เอาสติไว้ที่ท้องภาวนาว่า “ พองหนอ ยุบหนอ” ตามอาการพองยุบของหน้าท้องเวลาหายใจเข้าออก ถ้านั่งครบกำหนดแล้ว ก็ให้ลุกขึ้นเดินจงกรมอีก และนั่งสมาธิอีก ทำให้ต่อเนื่องสลับกันไป สำหรับการนั่งสมาธิ และเดินจงกรมลักษณะนี้ มุ่งเน้นพิจารณาตามกฎไตรลักษณ์ ส่วนวิธีการอาจมีความแตกต่างกันบ้างในรายละเอียด ตามแต่อาจารย์จะนำไปประยุกต์สอน การทำสมาธิด้วยการภาวนา พองหนอ-ยุบหนอ เป็นการฝึกสติอยู่กับลมหายใจที่ท้องเป็นหลัก ส่วนถ้ามีอารมณ์อื่นมาแทรกก็ให้พิจารณา คือ เอาอารมณ์นั้นมาภาวนาแทนจนกว่าใจจะสงบ ส่วนถ้าเดินจงกรมก็ให้มีสติอยู่กับเท้าที่เดินอยู่ตลอดเวลา ทั้งหมดนี้มุ่งหวังให้ใจรู้เท่าทันอารมณ์ที่เกิดขึ้นกับตนเองอยู่เสมอ

 ii    The ‘Rising and Falling’ Method: The Four Foundations of Mindfulness together with focusing the mind on the surface of one’s abdomen as it rises and falls in time with one’s breath (in Thai it is known as “yup-nor pong-nor”). It is a form of meditation practice popular in Myanmar. Phradhamdheerarajmahamunee (Phramaha Chodoke ~Naa.nasiddhi) had learned the technique in Myanmar and spread this meditation method in Thailand. He led meditation courses at Wat Mahadhatu Waratch Rangsarit, at Tha Phrajan in Bangkok until this meditation method became very popular and widely practiced. The meditation practice procedure includes walking meditation, where practitioners focus on the movement of their heels as they walk. After completion of walking meditation, practitioners will then sit and meditate by concentrate their mind on the abdominal area while repeating the word “yup-nor pong-nor’” as they breathe. After completion of sitting meditation, practitioners continue by practicing walking meditation alternating with sitting meditation. The ultimate aim of this practice is to be able to reflect upon the Three Universal Characteristics [saama~n~nalakka.na] - with some differences of detail from one school to another. For the ‘Rising and Falling’ method, if any emotions interrupt the meditation, they become the object of meditation instead - observing these until serenity of mind is attained. In walking meditation, concentration will be on each step taken. The main objective for all such activities is to train the mind to be aware of one’s mental state in the here and now.

腹式呼吸法

这种禅定方式，强调以利用四念处和腹式呼吸法来同时进行，是緬 甸国家教导禅定的一'种思路。后经由Phradhamdheerarajmahamunee (Phramaha Chodoke〜Naa.nasiddhi)学习后，来到泰国教导。他在 Wat Mahadhatu Waratch Rangsarit展开教学，后来受到欢迎而逐渐普及 开来。修行的方法就是行禅，强调将正念专注于脚后跟，同时当行禅完 之后，便开始静坐。将正念集中在肚子中，然后按照呼吸时腹部的膨胀 紧缩来默念：“卿-nor pong-nor”。而当在指定的时间内打坐完后， 便再次的站起来行禅，之后又再次静坐，如此不断的交替进行禅定。

这就是行禅的特征，它的目的在于省思三法印（无常、苦、非我)。
至于方法，可能随着不同的老师之教学方式，会在一些细微的细节上有 所不同。
以默念“卿-nor pong-nor”来进行禅定，是一种主要以腹部呼吸 来练习正念的方法。而如果有其他情绪插入进来时，就将该情绪来默念，

直至让心宁静下来。至于行禅时，就应该将正念一直集中于正在行走的 脚后跟。这一切全部是希望心能够随时了解自己所产生的情绪。
การฝึกสมาธิเพื่อให้เข้าถึงพระธรรมกาย
การฝึกสมาธิแบบนี้ เป็นการฝึกสมาธิในพระพุทธศาสนาที่พระมงคลเทพมุนี(สด จนฺทสโร) วัดปากน้ำภาษีเจริญท่านค้นพบวิธีการปฏิบัติ และนำมาสอนจนสามารถทำให้ผู้ปฏิบัติเข้าถึงพระธรรมคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธ เจ้าได้ ซึ่งเป็นที่น่าอัศจรรย์ว่าสิ่งที่พระมงคลเทพมุนี (หรือที่ผู้คนนิยม กล่าวถึงท่านติดปากว่า “ หลวงปู่วัดปากน้ำ”) นำมาสอนนั้น แม้จะเป็นประสบการณ์ที่เกิดจากการปฏิบัติ แต่ก็มีปรากฏสอดคล้องกับพระธรรมคำสอนที่ปรากฏในพระไตรปิฎก เช่น คำว่า “ ธรรมกาย”และวิธีการปฏิบัติให้เข้าถึงธรรมกายก็สอดคล้องกับวิธีปฏิบัติธรรม ที่ปรากฏในคัมภีร์วิสุทธิมรรค เป็นต้น ทั้งนี้การปฏิบัติเพื่อให้เข้าถึงธรรมกาย จะได้กล่าวถึงรายละเอียดในหัวข้อต่อไป

 iii.    Meditation Practice for Attaining Dhammakaya: This method of Buddhism meditation practice was re-discovered by Phramonkolthepmuni (Sodh Candasaro) (or ‘Luang Phaw Wat Paknam’ as he is popularly known) and is designed to allow practitioners to attain the same experience of enlightenment known to the Lord Buddha. Amazingly, the subjective experiences gained by meditating in the way taught by Phramonkolthepmuni correspond with the Dhammas teaching which was found in Buddhist Scriptures - especially the word “Dhammakaya”. The method he taught also corresponds with the forty methods of meditation described in the scriptural meditation manual called The Path of Purity [Visuddhimagga]. This method is dealt with in further detail in the following section.

证入法身的修行方法

这种禅修的方法，是帕蒙昆贴牟尼 祖师发现并慈悲教导后人，让更多的修 行者能证悟内在的佛法。帕蒙昆贴牟尼 祖师（大家都称他为：北榄寺祖师）用 来教导大家的方法，都是来自祖师精进 修行而得来的方法，经查证其方法竟与 三藏记载是一致的。这是非常神奇的事 情。例如“法身”这个名词和修行证悟 法身的方法，与清净道论记载的修行方 法是一致的等等。在此修行为了证悟法 身有以下的介绍。

 1    At the advanced level meditation may have different aims - for example in Buddhism, meditation practice is aimed to attain wisdom which will lead towards the ultimate aim of Buddhism which is to attain Nirvana.
2    Chaek Thanasiri (1986) The Qualities of Life and Meditation (Bangkok: Plan Publishing Ltd.) p.81-2

3    Dennis Denniston (1986) The Transcendental Meditation TM Book: How to Enjoy theRest of Your Life (Fairfield Pr;) p. 156
4    T. Lobsang Rumpa Tibetan Meditation (Thai translation by Kriangsak Jaranyayon 1991, Bangkok: Panya) p.9
5    Ibid. p.10
6    Ibid. p.9

1练习高等级的禅修将会有不一样的目标，比如，在佛教里，练习禅修是为了让智慧产生，也将会引 领我们到达最高的目标，在佛教的教义中指的是证入涅槃的究竟。
2 Chaek Thanasiri (1986) The Qualities of Life and Meditation (Bangkok: Plan Publishing Ltd.) p.81-82，第二版。
3 Dennis Denniston (1986) The Transcendental Meditation TM Book: How to Enjoy theRest of Your Life (Fairfield Pr;) p. 156
4    T. Lobsang Rumpa Tibetan Meditation (Thai translation by Kriangsak Jaranyayon 1991, Bangkok: Panya) p.9
5    Ibid. p. 10
6    Ibid. p.9