1.4 ลักษณะใจที่เป็นสมาธิ
1.4.1 ลักษณะของใจที่เป็นสมาธิเบื้องต้น
ลักษณะของสมาธิที่เกิดขึ้นต่อใจที่ทำให้ใจมีความตั้งมั่น
และแน่วแน่อยู่ในอารมณ์เดียวจะมีลักษณะที่ปรากฏขึ้นให้สังเกตอีกหลายประการ
หรือกล่าวได้ว่า เมื่อทำสมาธิได้ประสบผลสำเร็จจนใจเป็นสมาธิ
ใจจะต้องมีลักษณะ หรือคุณสมบัติ 3 ประการ8)คือ
1. ลักษณะบริสุทธิ์
2. ลักษณะตั้งมั่น
3. ลักษณะควรแก่การงาน
ใจที่ได้รับการอบรมฝึกฝนดีแล้ว โดยเฉพาะในเรื่องของการเจริญสมาธิ จะมีความสงบ เยือกเย็น มั่นคง ไม่หวั่นไหวไปกับอารมณ์ที่มากระทบ ยิ่งเป็นสมาธิในระดับสูง จะมีความเยือกเย็น ประณีตสูงขึ้นไปตามลำดับ
1.4 Characteristics of the Mind in Meditation
A distinction can be made between the characteristics exhibited by the mind at different levels of meditation:
1.4.1 At Basic Levels of Meditation: Amongst the many characteristics exhibited by mind at this level of meditation, the mind becomes stable and steadfast in a single state. At a certain degree of attainment, the mind will develop three clear characteristics8:
1.purity
2.stability
3.workability.
The mind well-trained in meditation will gain peace, calm, stability,
steadfast in the face of emotion and will have a subtlety and calm
making it suitable for attaining higher levels of meditation.
1.4 心定的状态
1.4.1初级定心的状态
禅定对于心有着稳定的作用，能让心安定，专注在同一种情绪，直 到体验种种特性的产生。换句话说：就是当心达到极度宁静时以至让心 进入持续静定状态，心入定之后会有以下三点特质8：
1.清净
2.稳定
3.有益工作的发展
当心得到良好的训练后，特别是通过有关禅修的训练。就能感受到 宁静、清凉、遇上各种情绪都不动摇，禅修程度越高，就能感受到冷静 更细腻的宁静。
1. ตั้งมั่น คือ ตั้งมั่นอยู่ในอารมณ์ที่กำหนด
2. บริสุทธิ์ คือ หมดจดจากกิเลสเครื่องเศร้าหมอง
3. ผ่องใส คือ ไม่มีกิเลสเครื่องทำใจให้ขุ่นมัว
4. เรียบเสมอ คือ ไม่ฟูแฟบหรือขึ้นๆ ลงๆ เหมือนใจที่ไม่มีสมาธิ
5. ปราศจากสิ่งที่จะทำให้มัวหมอง คือ ไม่มีกิเลสเครื่องเศร้าหมองมารบกวน
6. นุ่มนวล คือ มีความอ่อนโยนไม่หยาบกระด้าง
7. ควรแก่การงาน คือ เหมาะที่จะใช้งาน โดยเฉพาะงานด้านพัฒนาปัญญา
8. มั่นคง คือ ดำรงมั่นเหมือนเสาเขื่อนไม่โยกคลอนหรือหวั่นไหว
ดังนั้น เราสามารถอธิบายได้ว่า ใจที่เป็นสมาธิ จะมีลักษณะที่ตั้งมั่น ราบเรียบ สงบนิ่ง เหมือนน้ำนิ่งในสระ ที่ไม่มีลมพัด ไม่มีสิ่งรบกวนให้เกิดคลื่นกระเพื่อมไหว
1.4.2 At Attainment [appanna] States of Meditation: The Tripitaka refers the mind develops eight further characteristics:9
1.stability: the mind stays focussed on the chosen object
2.purity: freedom from defilements
3.brightness: absence of defilements to cloud the mind
4.unruffled: not perturbed by ups and downs of circumstances in the outside world
5.freedom from defilements: undisturbed by the action of defilements
6.subtle: soft rather than unyielding
7.workable: easy to work with, especially on tasks for developing wisdom
8.steadfast: unmoveable like a foundation pile.
Thus, the mind in meditation is identified by the same stability, smoothness and tranquility as a millpond in the absence of wind or ripples.
1.4.2髙级定心的状态
在三藏9里说到，禅定的心状态，特别是禅定的高级。
1.稳定：是稳定在一定的情绪里。
2.明亮：是没有浑浊的烦恼。
3.晶莹：没什么因素让心浑浊，以至透明清澈。
4.平坦：就是没有波澜起伏，没有晃动。
5.没有任何事情来干扰。
6.温文儒雅，柔和、温柔。
7.有益工作的发展，特别是智慧方面。
8.稳固：就像水库的大柱子一样稳固，不摇晃。
因此，我们可以知道，心定的状态将具有稳定、平坦
和静定的特征。就好像没有风吹过，也没有任何干扰产生 荡漾的池中之水。
ใจที่เป็นสมาธินั้นจะใส กระจ่าง สว่างจนมองเห็นอะไรๆ ได้ชัดเหมือนน้ำที่แม้จะขุ่น แต่เมื่อกวนด้วยสารส้มจนตกตะกอนแล้ว ฝุ่นละอองที่มีก็ตกตะกอนนอนก้นหมด ปรากฏแต่ความใสกระจ่าง ใจที่เป็นสมาธิดีแล้ว จะมีความนุ่มนวล ควรแก่การงาน หรือเหมาะแก่การใช้งาน เพราะใจจะเป็นระเบียบ ไม่สับสน ไม่กระด้าง ไม่วุ่น ไม่ขุ่นมัว ไม่เครียด ไม่เร่าร้อน และไม่มีความกระวนกระวาย
จากข้างต้น เราจะเห็นว่าลักษณะของสมาธิ เป็นเรื่องที่เกี่ยวข้องกับเรื่องของใจ ดังนั้นการทำสมาธิ จึงไม่ใช่จะทำได้เฉพาะในท่านั่งหลับตา และทำสมาธิอย่างที่หลายคนเข้าใจเท่านั้น แต่ในความเป็นจริงเราสามารถทำสมาธิได้ในทุกอิริยาบถ ไม่ว่าจะเป็นการยืน เดิน นั่ง นอน แต่มีหลักสำคัญคือ ให้ใจนั้นตั้งมั่นอยู่กับอารมณ์ใดอารมณ์หนึ่ง
Meditation allows the mind sufficient clarity and brightness to see things clearly. Even clouded water can become clear if the mud is allowed to settle out or precipitate. Similarly, when the thoughts in the mind settle through meditation, the mind becomes uncluttered, overcoming any former confusion, stress, impatience or anxiety.
These characteristics of the mind in meditation involved with mind can be cultivated not only by sitting with one’s eyes closed - but can be cultivated at every waking moment of our lives, whether standing, walking, sitting or lying down. The important principle is to let our mind remain firmly on a single object of meditation.
定的心会透明、清晰和明亮，能够清楚的看见每一样 东西。就好像很混浊的水，但一旦将明矾放入其中搅拌，水中的尘土就会沉淀到底部，而后水就变得清澈起来。心很好的入定之 后，就会很柔和，适宜去工作，或者适合去使用它。因为此时的心很有 纪律，不混乱、不僵硬、不忙乱、不混浊、不紧绷、不焦急以及不焦虑。
由以上所讲的内容，可以得知，禅定的特征与心息息相关。因此， 禅定不只是如大家所了解到的，闭上眼睛以盘腿的姿势打坐而已。事实 上，我们还可以利用各种方式进行禅定，无论是行、站、坐、卧都可以， 但重要的是，让心稳定于一种情绪中。
8 Variya Chinavanno et al (1990) Meditation in the Tripitaka (Bangkok: Chulalongkorn University), p.55
9 Chavisodhana Sutta, M.iii.29ff..
1. ลักษณะบริสุทธิ์
2. ลักษณะตั้งมั่น
3. ลักษณะควรแก่การงาน
ใจที่ได้รับการอบรมฝึกฝนดีแล้ว โดยเฉพาะในเรื่องของการเจริญสมาธิ จะมีความสงบ เยือกเย็น มั่นคง ไม่หวั่นไหวไปกับอารมณ์ที่มากระทบ ยิ่งเป็นสมาธิในระดับสูง จะมีความเยือกเย็น ประณีตสูงขึ้นไปตามลำดับ
1.4 Characteristics of the Mind in Meditation
A distinction can be made between the characteristics exhibited by the mind at different levels of meditation:
1.4.1 At Basic Levels of Meditation: Amongst the many characteristics exhibited by mind at this level of meditation, the mind becomes stable and steadfast in a single state. At a certain degree of attainment, the mind will develop three clear characteristics8:
1.purity
2.stability
3.workability.
The mind well-trained in meditation will gain peace, calm, stability,
steadfast in the face of emotion and will have a subtlety and calm
making it suitable for attaining higher levels of meditation.
1.4 心定的状态
1.4.1初级定心的状态
禅定对于心有着稳定的作用，能让心安定，专注在同一种情绪，直 到体验种种特性的产生。换句话说：就是当心达到极度宁静时以至让心 进入持续静定状态，心入定之后会有以下三点特质8：
1.清净
2.稳定
3.有益工作的发展
当心得到良好的训练后，特别是通过有关禅修的训练。就能感受到 宁静、清凉、遇上各种情绪都不动摇，禅修程度越高，就能感受到冷静 更细腻的宁静。
1.4.2 ลักษณะของใจที่เป็นสมาธิระดับอัปปนา
ในพระไตรปิฎก9) กล่าวถึงลักษณะใจที่มีสมาธิ โดยเฉพาะสมาธิในระดับอัปปนาว่า1. ตั้งมั่น คือ ตั้งมั่นอยู่ในอารมณ์ที่กำหนด
2. บริสุทธิ์ คือ หมดจดจากกิเลสเครื่องเศร้าหมอง
3. ผ่องใส คือ ไม่มีกิเลสเครื่องทำใจให้ขุ่นมัว
4. เรียบเสมอ คือ ไม่ฟูแฟบหรือขึ้นๆ ลงๆ เหมือนใจที่ไม่มีสมาธิ
5. ปราศจากสิ่งที่จะทำให้มัวหมอง คือ ไม่มีกิเลสเครื่องเศร้าหมองมารบกวน
6. นุ่มนวล คือ มีความอ่อนโยนไม่หยาบกระด้าง
7. ควรแก่การงาน คือ เหมาะที่จะใช้งาน โดยเฉพาะงานด้านพัฒนาปัญญา
8. มั่นคง คือ ดำรงมั่นเหมือนเสาเขื่อนไม่โยกคลอนหรือหวั่นไหว
ดังนั้น เราสามารถอธิบายได้ว่า ใจที่เป็นสมาธิ จะมีลักษณะที่ตั้งมั่น ราบเรียบ สงบนิ่ง เหมือนน้ำนิ่งในสระ ที่ไม่มีลมพัด ไม่มีสิ่งรบกวนให้เกิดคลื่นกระเพื่อมไหว
1.4.2 At Attainment [appanna] States of Meditation: The Tripitaka refers the mind develops eight further characteristics:9
1.stability: the mind stays focussed on the chosen object
2.purity: freedom from defilements
3.brightness: absence of defilements to cloud the mind
4.unruffled: not perturbed by ups and downs of circumstances in the outside world
5.freedom from defilements: undisturbed by the action of defilements
6.subtle: soft rather than unyielding
7.workable: easy to work with, especially on tasks for developing wisdom
8.steadfast: unmoveable like a foundation pile.
Thus, the mind in meditation is identified by the same stability, smoothness and tranquility as a millpond in the absence of wind or ripples.
1.4.2髙级定心的状态
在三藏9里说到，禅定的心状态，特别是禅定的高级。
1.稳定：是稳定在一定的情绪里。
2.明亮：是没有浑浊的烦恼。
3.晶莹：没什么因素让心浑浊，以至透明清澈。
4.平坦：就是没有波澜起伏，没有晃动。
5.没有任何事情来干扰。
6.温文儒雅，柔和、温柔。
7.有益工作的发展，特别是智慧方面。
8.稳固：就像水库的大柱子一样稳固，不摇晃。
因此，我们可以知道，心定的状态将具有稳定、平坦
和静定的特征。就好像没有风吹过，也没有任何干扰产生 荡漾的池中之水。
ใจที่เป็นสมาธินั้นจะใส กระจ่าง สว่างจนมองเห็นอะไรๆ ได้ชัดเหมือนน้ำที่แม้จะขุ่น แต่เมื่อกวนด้วยสารส้มจนตกตะกอนแล้ว ฝุ่นละอองที่มีก็ตกตะกอนนอนก้นหมด ปรากฏแต่ความใสกระจ่าง ใจที่เป็นสมาธิดีแล้ว จะมีความนุ่มนวล ควรแก่การงาน หรือเหมาะแก่การใช้งาน เพราะใจจะเป็นระเบียบ ไม่สับสน ไม่กระด้าง ไม่วุ่น ไม่ขุ่นมัว ไม่เครียด ไม่เร่าร้อน และไม่มีความกระวนกระวาย
จากข้างต้น เราจะเห็นว่าลักษณะของสมาธิ เป็นเรื่องที่เกี่ยวข้องกับเรื่องของใจ ดังนั้นการทำสมาธิ จึงไม่ใช่จะทำได้เฉพาะในท่านั่งหลับตา และทำสมาธิอย่างที่หลายคนเข้าใจเท่านั้น แต่ในความเป็นจริงเราสามารถทำสมาธิได้ในทุกอิริยาบถ ไม่ว่าจะเป็นการยืน เดิน นั่ง นอน แต่มีหลักสำคัญคือ ให้ใจนั้นตั้งมั่นอยู่กับอารมณ์ใดอารมณ์หนึ่ง
Meditation allows the mind sufficient clarity and brightness to see things clearly. Even clouded water can become clear if the mud is allowed to settle out or precipitate. Similarly, when the thoughts in the mind settle through meditation, the mind becomes uncluttered, overcoming any former confusion, stress, impatience or anxiety.
These characteristics of the mind in meditation involved with mind can be cultivated not only by sitting with one’s eyes closed - but can be cultivated at every waking moment of our lives, whether standing, walking, sitting or lying down. The important principle is to let our mind remain firmly on a single object of meditation.
定的心会透明、清晰和明亮，能够清楚的看见每一样 东西。就好像很混浊的水，但一旦将明矾放入其中搅拌，水中的尘土就会沉淀到底部，而后水就变得清澈起来。心很好的入定之 后，就会很柔和，适宜去工作，或者适合去使用它。因为此时的心很有 纪律，不混乱、不僵硬、不忙乱、不混浊、不紧绷、不焦急以及不焦虑。
由以上所讲的内容，可以得知，禅定的特征与心息息相关。因此， 禅定不只是如大家所了解到的，闭上眼睛以盘腿的姿势打坐而已。事实 上，我们还可以利用各种方式进行禅定，无论是行、站、坐、卧都可以， 但重要的是，让心稳定于一种情绪中。
8 Variya Chinavanno et al (1990) Meditation in the Tripitaka (Bangkok: Chulalongkorn University), p.55
9 Chavisodhana Sutta, M.iii.29ff..
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น