1.3 สมาธิคืออะไร Meditation Defined 什么是禅定

1.3 สมาธิคืออะไร

การอธิบายความหมายของสมาธิ สามารถอธิบายได้ทั้งในเชิงลักษณะผลของสมาธิที่เกิดขึ้นและอธิบายในลักษณะใน เชิงการปฏิบัติ เช่น สมาธิ คือความสงบ สบาย และความรู้สึกเป็นสุขอย่างยิ่งที่มนุษย์สามารถสร้างขึ้นได้ด้วยตนเอง เป็นข้อควรปฏิบัติเพื่อการดำรงชีวิตทุกวันอย่างเป็นสุข ไม่ประมาท เต็มไปด้วยสติ สัมปชัญญะและปัญญา อันเป็นเรื่องไม่เหลือวิสัย ทุกคนสามารถปฏิบัติได้ง่ายๆ

1.3  Meditation Defined

        Meditation can be explained at different levels of meaning. The meaning of the word ‘meditation’ can depend on whether it is meant as a practice or as the result of practice to bring about a sense of peace, ease and purity. At its simplest, meditation is the ability of the mind to stay in a single mood extendedly without wandering - a sort of happiness which one can bring about oneself - something which is advantageous for all to practice, bringing benefits in life including happiness, non-recklessness [appamaada], mindfulness [sati], self-possession [sampajanna] and wisdom [pannaa] -- which is not beyond anyone’s power to practice easily.

1.3 什么是禅定

    若要解释禅定的意义，可分成两方面来说：第一种是禅定的成果属 性，而另一种则是禅定的实修属性。简单的说禅定就是幸福、平静与舒 适的幸福。为了能过快乐的生活，人类也能自己创造出来，使得自己能 充满了智慧、理性、智慧，没有局限，每个人都能够做到。

1.3.1 ความหมายในเชิงลักษณะผลของสมาธิ

สมาธิ คืออาการที่ใจตั้งมั่นอยู่ในอารมณ์เดียวอย่างต่อเนื่อง หรืออาการที่ใจหยุดนิ่งแน่วแน่ ไม่ซัดส่ายไปมา เป็นอาการที่ใจสงบรวมเป็นหนึ่ง มีแต่ความบริสุทธิ์ผ่องใส สว่างไสวผุดขึ้นในใจ จนกระทั่งสามารถเห็นความบริสุทธิ์นั้นด้วยใจตนเอง อันจะก่อให้เกิดทั้งกำลังใจ กำลังขวัญ กำลังปัญญา และความสุขแก่ผู้ปฏิบัติในเวลาเดียวกัน⁶⁾

1.3.1    Defined in Terms of Its Outcomes: Meditation is the settling of the mind to continuous peace and unity exhibiting only purity, radiance, brightness and giving rise simultaneously to encouragement, morale, wisdom and happiness.6

1.3.1从成果属性来解释禅定

  禅定就是让心持续停留在一种情绪，或者说让心安静下来不左右晃 动，是专心的表现。直到内心透彻明亮，就能够清楚看见自己的心，在 相同的时间内就会产生信心、力量、智慧和快乐6。

1.3.2 ความหมายในเชิงลักษณะการปฏิบัติ

กล่าวอีกนัยหนึ่งในเชิงลักษณะการปฏิบัติ สมาธิ แปลว่า ความตั้งมั่นของจิต หรือภาวะที่จิตแน่วแน่ต่อสิ่งที่กำหนด หรือการที่จิตกำหนดแน่วแน่อยู่กับสิ่งใดสิ่งหนึ่ง ไม่ฟุ้งซ่าน

1.3.2    Defined in Terms of Practice: Meditation means stability of mind at a single point or a state of mind unwavering from its point of focus or undistractedness of mind.

1.3.2从实修属性来解释禅定

而用另一种说法，禅定就是让心绪守在原处，或是说安稳的守在某 个定点、某个图像，不会胡思乱想。

1.3.3 ความหมายในเชิงปฏิบัติเพื่อเข้าถึงธรรมกาย

      พระราชภาวนาวิสุทธิ์⁷⁾ ได้ให้ความหมายของการทำสมาธิภาวนาในเชิงของการปฏิบัติว่า การทำสมาธิก็คือการทำใจของเราให้หยุดนิ่งอยู่ภายในกลางกายของเรา กล่าวคือการดึงใจกลับเข้ามาสู่ภายใน อยู่กับเนื้อกับตัวของเรา ในอารมณ์ที่สบาย เป็นการดึงใจที่ซัดส่ายไปในอารมณ์ต่างๆ ในความคิดต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นเรื่องครอบครัว ธุรกิจการงาน การศึกษาเล่าเรียน เรื่องสนุกสนานเฮฮา หรือเรื่องอะไรที่นอกเหนือจากนี้ก็ตาม ดึงกลับมาไว้อยู่กับตัวของเราให้มามีอารมณ์เดียว ใจเดียว ซึ่งพระราชภาวนาวิสุทธิ์ได้อ้างอิงถึงพระมงคลเทพมุนี (หลวงปู่วัดปากน้ำภาษีเจริญ) ซึ่งท่านอธิบายการทำสมาธิว่า คือการทำให้ความเห็น ความจำ ความคิด ความรู้ รวมหยุดเป็นจุดเดียว หรือให้รวมหยุดเป็นจุดเดียวในอารมณ์ที่สบายที่กลางกายของเรา ซึ่งวิธีทำให้เกิดสมาธิ คือฝึกใจให้หยุดให้นิ่งอยู่ภายใน

   1.3.3  Defined in Terms of the Body of Enlightenment: Meditation7 is a practice to still our mind at the centre of the body, to gently bring the mind back inside our body at ease, to prevent the mind being scattered by various emotions and thoughts -- whether it be thoughts of family, business, work, study, amusement, revellry, or any other thought - to unify the mind on a single object within the body. Phrarajbhavanavisudh also ofter quotes the explanation of Phramonkolthepmuni who explained meditation as gently unifying the faculties of perception, memory, thought and cognition at a single point at the centre of the body until our mind comes to a standstill at the centre of the body.

1.3.3 从证入法身的实修来解释禅定

   帕拉帕哇那威素7 (僧衔)法胜住持(法身寺现任住持)给予的三修：身 修、心修、慧修做了以下简单的解释：禅定修行就是让我们把心收回来， 使我们的心静定在身体中心点。让心情保持轻松舒服，不要受到任何影 响，不要想其它的事情；不管是家庭、生意、工作、课业或者玩乐的事 情，要把所有的事情都暂时放下，有一种情绪。帕拉帕哇那威素(僧衔) 法胜住持，引用了北榄寺前住持帕蒙昆贴牟尼祖师的开示，对禅定做这 样的解释：所谓禅定就是让受、想、行、识集中在同一点，或是将它们 集聚在我们的身体中。因此，能让心定下来的方法，就是训练让心宁静 定在体内。


5    Phra Dhebvisudhikavi (Pichit .Thitava.n.noo) Kammathaan Training. 4th edition, (Bangkok : Mahamakutrajavittayalai, 2538), p.175.
6    Phrabhavanaviriyakhun (Phra Phadet Dattajeevo) (2003) The Fruits of True Monkhood (Bangkok : Dharmasarn), p.78.
7    Phrarajbhavanavisudh (1994) First Sunday of the Month Meditation Teaching November 6, November 1994, (cassette tape).